Stale niestopowe specjalne do ulepszania cieplnego i utwardzania powierzchniowego
Pełny tekst artykułu dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników
Stale te należą do grupy stali o wyższych wymaganiach w porównaniu do stali ościowych i charakteryzują się wyższym stopniem czystości. Zawartość fosforu i siarki nie może w nich przekraczać po 0,040%. Są przeznaczone do wyrobu maszyn i urządzeń i stosuje się je w stanie ulepszonym cieplnie, normalizowanym, hartowanym powierzchniowo lub po nawęglaniu. Dzięki dokładnemu doborowi składu chemicznego oraz przez zastosowanie specjalnych warunków wytwarzania uzyskuje się wymagane właściwości technologiczne i użytkowe często w kombinacji z wysoką lub wąsko ograniczoną wytrzymałością lub hartownością.
Znak tych stali wg PN-93/H-84019 składa się z liczb dwucyfrowych, które mogą być uzupełnione literami. Liczby te określają przybliżone średnie zawartości węgla w setnych częściach procentu (np. 10, 15, 20, 25, 30 itd). Litery po liczbach oznaczają:
- G - stal o podwyższonej zawartości manganu,
- A - stal o podwyższonej czystości w zakresie fosforu i siarki,
- AA - stal o zaostrzonych wymaganiach w zakresie składu chemicznego (np. dotyczących zawartości węgla, obniżonej zawartości fosforu i siarki. ograniczonej sumie zawartości Cr+Mo+Ni, itp.),
- rs - stal o regulowanej zawartości siarki,
- h - stal o wymaganej hartowności,
- H - stal o podwyższonej dolnej granicy twardości w stosunku do wymaganego pasma hartowności,
- L - stal o obniżonej granicy twardości w stosunku do wymaganego pasma hartowności, przy czym cyfry (np. 4, 5, 15) po literach hH i hL oznaczają odległości od czoła próbki w milimetrach (4 mm, 5 mm, 15 mm).
Skład chemiczny niektórych stali niestopowych do nawęglania oraz normalizowania, ulepszania cieplnego i hartowania powierzchniowego podano w tablicy poniżej
Skład chemiczny niektórych gatunków stali niestopowej specjalnej do nawęglania oraz normalizowania, ulepszania cieplnego i hartowania powierzchniowego (wg PN-93/H-840191
Znak Gatunku stali | Skład chemiczny, % wag. | ||||
C | Mn | Si | P max | S | |
Stale do nawęglania | |||||
10 | 0,07-0,14 | 0,35+0,65 | 0,15-0,40 | 0,040 | max 0,040 |
15 | 0,12-0,19 | 0,35-0,65 | 0,15-0,40 | 0,040 | max 0,040 |
14A | 0,12-0,18 | 0,30+0,60 | 0,15+0,40 | 0,035 | max 0,035 |
20 | 0,17-0,24 | 0,35+0,65 | 0,15+0,40 | 0,040 | max 0,040 |
20G | 0,17+0,24 | 0,70+1,00 | 0,15+0,40 | 0,040 | max 0,040 |